Child Focus heeft een studie verricht naar het fenomeen van tienerpooiers. In deze studie werd de volgende definitie bepaald voor tienerpooiers:
 

Tienerpooiers zijn mensenhandelaars die tieners doelbewust feitelijk afhankelijk en emotioneel aanhankelijk maken om hen vervolgens – via misleiding, dwang, fysiek, psychisch geweld en/of misbruik van hun kwetsbaarheid – uit te buiten in de prostitutie.

Tienerpooiers vragen aan hun slachtoffers om betaalde seks te hebben met klanten die zij regelen. Dit kunnen klanten uit het sociaal netwerk van de tienerpooiers zelf zijn, of onbekenden die de tienerpooiers via het internet vinden. Daarnaast vragen tienerpooiers soms ook nog aan hun slachtoffers om misdrijven te plegen, en kunnen ze hun slachtoffers drugs toedienen. Vaak worden slachtoffers na verloop van tijd ook ingezet om nieuwe slachtoffers te ‘ronselen’.

Tienerpooiers gaan dus op zoek naar kwetsbare minderjarigen om hen zodanig te manipuleren dat deze slachtoffers enorm ver gaan om hen tevreden te houden, waaronder dus door zich voor hen te prostitueren. Deze vorm van seksuele uitbuiting van minderjarigen moet dan ook op alle mogelijke manieren bestreden worden en slachtoffers moeten zo snel mogelijk uit de klauwen van hun tienerpooiers bevrijd worden. 

Gelijk welke jongere kan in handen vallen van een tienerpooier. Alle slachtoffers hebben echter één ding gemeen: hun kwetsbaarheid. 

Het is enorm belangrijk om de tieners die in handen van een tienerpooier vallen in de eerste plaats te zien als een slachtoffer van seksuele uitbuiting. Tienerpooiers gaan gewiekst op zoek naar de meest kwetsbare jongeren. Die kwetsbaarheid kan het gevolg zijn van verschillende factoren, zoals een moeilijke socio-economische context, een laag zelfbeeld of een problematische opvoedingssituatie. Het is net die kwetsbaarheid die bepaalde tieners zo vatbaar maakt voor de aandacht van tienerpooiers. 

De psychische gevolgen van deze uitbuiting vallen niet te onderschatten. Slachtoffers gaan snel denken dat wat er met hen is gebeurd, hun eigen fout of eigen verantwoordelijkheid is. Sommigen durven zelfs denken dat ze de uitbuiting verdiend hebben. Slachtoffers zien zichzelf meestal niet als slachtoffer omdat ze dusdanig werden ingepalmd dat ze beweren ervoor te kiezen om zich te prostitueren, en dit dus volgens hen “volledig vrijwillig” doen. Een minderjarige kan echter niet vrijwillig kiezen voor prostitutie. Dit is door de wet zo bepaald, dus dit geldt voor elke minderjarige in gelijk welke omstandigheden. 

Wat tienerpooiers doen, beantwoordt volledig aan hoe de strafwet “mensenhandel” definieert. Daarom moeten tienerpooiers altijd beschouwd worden als mensenhandelaars en hun slachtoffers als slachtoffers van mensenhandel. 

Wil je meer weten over wat mensenhandel juist is, neem dan een kijkje op de website van Myria, het Federaal Migratiecentrum. 

Elke tienerpooier gaat op een eigen manier te werk, maar er zijn vier fasen die steeds terugkomen:

Om slachtoffers te vinden en te ronselen, gaan tienerpooiers naar plaatsen waar jongeren veel tijd doorbrengen en waar ze dus makkelijk contact kunnen leggen. Vandaag gaat dat het makkelijkst via sociale media. Het online zoeken naar potentiële slachtoffers wordt ook wel hawking genoemd.

Eens het contact is gelegd en het slachtoffer blijft antwoorden op vragen, verzamelt de tienerpooier vaak zoveel mogelijk persoonlijke informatie, om eventueel later tegen het slachtoffer te gebruiken mocht dat nodig blijken. Dat kan gaan van geheimen die de tiener heeft verteld tot pikante foto’s of sexts die de tiener heeft verstuurd.

Omdat de tienerpooier zoveel informatie verzamelt over zijn slachtoffer, weet die precies wat het slachtoffer wil of mist in het leven, of wat de specifieke kwetsbaarheden zijn. Hier speelt de tienerpooier dan handig op in, om het slachtoffer aan zich te binden. Dit is de fase van het inpalmen, waarbij het slachtoffer overladen wordt met aandacht, complimenten, valse beloftes, of cadeaus. Deze vorm van impalmen met seksuele uitbuiting als doel, heet grooming.

Tienerpooiers isoleren hun slachtoffers van hun sociale context en positioneren zichzelf als enige belangrijke persoon in het leven van de jongere. Door het isoleren van de tiener van zijn/haar vrienden, familie, van de school of de instelling, krijgt de tiener het gevoel dat enkel de pooier iets om hem/haar geeft. Dan volgt vaak een spel van aantrekken en afstoten, en stelt het slachtoffer uiteindelijk alles in het werk om de aandacht van de tienerpooier (terug) te krijgen én te houden.

Daarna begint de uitbuiting, waarbij de pooier het slachtoffer vraagt om seks te hebben met hem en/of met anderen. De pooier maakt zijn slachtoffer vaak afhankelijk van drugs om de betaalde seks te vergemakkelijken en het slachtoffer nog afhankelijker te maken. Slachtoffers kunnen ook betrokken raken bij andere misdrijven zoals bijvoorbeeld het plegen van overvallen, diefstallen of het vervoeren en verkopen van drugs. 

Hieronder vind je een aantal signalen die erop kunnen wijzen dat een jongere mogelijks in de handen van een tienerpooier is gevallen. Let wel, deze lijst is niet volledig en biedt ook geen zekerheid. Sommige jongeren kunnen voldoen aan deze kenmerken zonder dat ze slachtoffer zijn van een tienerpooier, maar het kan ook dat een slachtoffer geen of weinig van deze kenmerken vertoont.

Deze niet-exhaustieve lijst is gebaseerd op wat de ervaring ons leert uit de gevallen die we kennen. Wetende dat heel wat gevallen nooit aan de oppervlakte komen, moet onderstaande lijst dus zeker niet als een soort checklist worden gezien, maar eerder als leidraad.

Een slachtoffer van een tienerpooier:

• Is meestal tussen de 12 en de 18 jaar oud en zit dus vaak in de puberteit. Tieners zijn op dat moment in volle ontwikkeling, op mentaal, emotioneel en seksueel gebied. Net dat maakt net hen zo vatbaar voor de invloed van tienerpooiers;
   
• Heeft vaak een laag zelfbeeld. Dit laag zelfbeeld kan te wijten zijn aan verschillende factoren zoals een problematische opvoedingssituatie, een moeilijke kindertijd, psychische problemen, of zelfs gewoon aan het loutere feit dat de puberteit té veel onzekerheden met zich meebrengt; 
   
• Loopt vaak weg: een tiener die vastzit in een tienerpooiercircuit moet beschikbaar zijn voor de pooier. Soms blijft de tiener voor langere tijd weg om bij de tienerpooier te kunnen blijven en dus zoveel mogelijk voor hem te werken. De tiener wordt dan ook vaker ’s nachts, op openbare plaatsen of steeds in dezelfde buurten aangetroffen; 
   
• Kent vaak andere slachtoffers en trekt hier mee op. Tienerpooiers werken veel in netwerken waardoor verschillende slachtoffers elkaar kennen. Ze lopen dan ook geregeld samen weg en worden vaak samen aangetroffen. Heel wat slachtoffers ronselen ook zelf nieuwe jongeren, onder (psychologische) dwang van de tienerpooier; 
   
• Voelt zich eenzaam: een tienerpooier doet zijn uiterste best om de tiener in te palmen en te isoleren van familie, vrienden of in het algemeen de sociale context. Wanneer een tiener het gevoel heeft enkel nog terecht te kunnen bij de tienerpooier, zorgt die eenzaamheid uiteraard voor een nog grotere invloed van de tienerpooier;
   
• Heeft vaak een ouder “vriendje”: een tienerpooier kan, maar doet dat zeker niet altijd, zich voordoen als een vriendje, om het vertrouwen te winnen van het slachtoffer of eventueel ook de omgeving van het slachtoffer. Het is dikwijls ook zo dat de tiener, eens in het milieu, van tienerpooier naar tienerpooier wordt “doorgegeven”, waardoor de tiener wisselende “vriendjes” krijgt; 
   
• Isoleert zich: een slachtoffer van een tienerpooier gaat zich alleen voelen, gaat denken dat het bij niemand terecht kan. Daarenboven heeft het slachtoffer veel geheimen te bewaren, van de seksuele uitbuiting zelf tot alles wat het slachtoffer daarrond ziet gebeuren. Het slachtoffer zal vaak ook enkel nog geïnteresseerd zijn in de tienerpooier en de realiteit die daarbij komt kijken. Er treedt dus vaak een complete desinteresse in school, vrienden, familie, … op; 
   
• Spijbelt vaak: de school is een omgeving van sociale controle, en waar bovendien regels gelden. Slachtoffers van tienerpooiers zetten zich vaker dan andere tieners af tegen die regels en willen absoluut geen sociale controle ondergaan, waardoor ze wegblijven van school. Bovendien wil de tienerpooier soms ook tijdens de schooluren beroep doen op het slachtoffer. De beschikbaarheid voor de tienerpooier wordt dan belangrijker dan school; 
   
• Gebruikt vaak drugs (en alcohol): een tienerpooier kan drugs gebruiken om de afhankelijkheid van het slachtoffer te vergroten, of om hem of haar makkelijker handelbaar te maken. Ook wordt de roes van de drugs of de alcohol gebruikt om ervoor te zorgen dat de betaalde seks met vreemden “makkelijker” wordt;
   
• Heeft plots een nieuwe vriendenkring: de pooier werkt vaak in een netwerk, met mededaders die betrokken zijn in de criminele operatie. Deze groep wordt dan dikwijls door het slachtoffer gezien als de vriendenkring, of zelfs “de familie” waar ze op kunnen rekenen. De tienerpooier kan het slachtoffer controleren, of in de rij houden door het steeds in het gezelschap te houden van mensen die hij vertrouwt;
   
• Heeft opeens afwijkende normen, overtuigingen, gedraagt zich anders en begint soms zelfs anders te praten; 
   
• Heeft plots spullen of kleren waarvan het niet kan of wil verklaren waar ze vandaan komen: een pooier kan zijn slachtoffer zoet houden met geld en cadeaus, om medewerking te garanderen, of toch zijn of haar stilte af te kopen. Vaak worden ook kleren of andere spullen gekocht die specifiek bruikbaar zijn voor het werk in de prostitutie;  
   
• Hangt overdag én ’s nachts rond op plaatsen die ongebruikelijk zijn voor een minderjarige. 

Kan ik het voorkomen? 

Hét typische slachtoffer van een tienerpooier bestaat niet. Het gaat om heel verschillende types jongeren met veel verschillende types thuissituaties. De context wordt dus steeds gevormd door een complexe samenloop van omstandigheden. Een magische toveroplossing bestaat dus niet. Maar als we kijken naar het profiel van de slachtoffers, zijn er een aantal dingen waar je als ouder preventief kan over waken:

• Zorg ervoor dat je kind een vertrouwenspersoon heeft. Iemand, liefst een volwassene, waarbij hij of zij steeds terecht kan. Voor veel kinderen zijn dat hun ouders zelf. Praat met je kind over alles wat hij of zij tegenkomt of meemaakt in zijn of haar leven. Creeër een sfeer waarbij niet alleen leuke dingen, maar ook moeilijkheden en stommiteiten besproken kunnen worden zonder dat je kind het gevoel heeft dat je het zal veroordelen of onmiddellijk straffen. Is het voor jou en je kind niet evident om een dergelijke band te creeëren? Probeer er dan voor te zorgen dat je kind bij iemand anders terecht kan, zonder dat je zelf contact verliest; 
   
• Heb oog voor het zelfbeeld van je kind. In de puberteit worstelen de meeste jongeren met hun zelfbeeld en dit hoeft niet problematisch te zijn. Houd dit proces wel in de gaten en ondersteun je kind erin om te vermijden dat het zelfbeeld van je kind afglijdt naar een niveau onder nul. Ga niet zomaar gewoon de gevoelens van je kind ontkennen, maar probeer de dingen vanuit zijn of haar perspectief te zien en van daaruit te vertrekken. Laat je kind zien dat je het begrijpt, maar probeer daar de talenten en kwaliteiten van je kind naast te leggen. Zoek samen naar manieren om die aan te wenden en bevestig je kind als je het iets goed ziet doen;
   
• Praat met je kind over wat gezonde relaties zijn en over hoe gezonde seksuele relaties in elkaar zitten; 
   
• Wees niet verkrampt of overbeschermend. Pubers opvoeden is niet evident en is voor veel ouders een proces van vallen en opstaan. Het heeft geen zin om je kinderen onder een stolp op te voeden uit angst voor slechte invloeden van de buitenwereld. Geef je kind de ruimte om op zoek te gaan naar zichzelf en naar zijn of haar plaats in de wereld. Zorg dat jij (of een andere vertrouwenspersoon) er bent om hem of haar op te vangen bij vragen of problemen;
   
• Geef als ouder aan wat kan en niet kan. Stel grenzen. Pubers zijn op zoek naar grenzen, net omdat ze ze willen overschrijden. Hou voet bij stuk, ook al is dat niet altijd evident. Als jij geen grenzen aangeeft, is de eerste grens die ze vinden om te overschrijden, de grens van het wettelijke; 
   
• Heb oog voor eventuele alarmsignalen;
   
• Informeer je over hoe je met je kind kan praten over fenomen als sexting, sextortion en grooming;

Wat als ik denk dat mijn kind in de handen van een tienerpooier is? 

Informeer jezelf en je kind!

• Informeer je grondig op deze website en probeer de situatie en de ernst ervan zo goed als mogelijk te begrijpen vooraleer met je kind in dialoog te gaan; 
   
• Vaak beseffen slachtoffers niet dat ze niet de enige zijn met vergelijkbare problemen en hebben ze er ook geen vertrouwen in dat het kan stoppen. Verwijs je kind door naar materiaal waarin ze zichzelf herkennen zoals het jongerengedeelte van deze website of het boek “Sterke meisjes huilen niet”, een boek over het leven van een meisje dat 5 jaar in handen van een tienerpooier is geweest. Dit verhaal zal misschien herkenbaar zijn voor je kind, waardoor het misschien meer zal beseffen dat het een slachtoffer is en dat het echt niet oké is wat hem of haar overkomt. Ook jij komt in dit boek te weten wat slachtoffers van tienerpooiers meemaken, zo kun je beter inschatten waarmee je te maken hebt;
   
• Heb je het gevoel dat je kind de tienerpooier ziet als zijn of haar "vriendje", probeer dan te bespreken wat een goede relatie is. Probeer niet te belerend te zijn, maar maak toch ook duidelijk dat zijn of haar huidige situatie géén gezonde liefdesrelatie is. Ook hier kan het goed zijn om je kind door te verwijzen naar deze website;
   
• Panikeer niet meteen. Probeer kalm te blijven en blijf vooral het gesprek aangaan met je kind.

Steun je kind!

• Probeer de situatie bespreekbaar te maken vanuit een “ondersteunende” toon. Het is belangrijk dat je kind zich niet veroordeeld voelt dus toon te allen tijde dat je aan de kant van je kind staat en wil helpen;
   
• Luister zonder oordeel als je kind probeert te praten over de situatie, zijn of haar daden, motieven of keuzes. Het is voor een slachtoffer vaak al een enorme stap om iemand in vertrouwen te nemen. Heb je het gevoel dat je kind je niet in vertrouwen durft nemen? Probeer dan samen met hem of haar na te denken bij wie het wel terecht kan;
   
• Zorg ervoor dat je kind voelt dat het er niet alleen voor staat, dat er een uitweg is en dat er samen naar een oplossing kan worden gezocht. Beloof geen oplossing op 1-2-3. Je kind het gevoel geven dat je het niet zal loslaten en samen zal blijven zoeken en actie ondernemen, is al heel veel;
   
• Blijf contact zoeken en geef het niet op, ook al word je telkens weggeduwd. Probeer je kind hierbij niet te pushen. Vaak willen slachtoffers niet onmiddellijk praten, zien ze zichzelf eerst geruime tijd niet als slachtoffer en lijken ze niet uit de situatie weg te willen. Blijf te kennen geven dat je er bent als je kind wil praten en geef de indruk dat je hem of haar niet in de steek zult laten. Ook al zal je kind waarschijnlijk in eerste instantie de grenzen aftasten om te kijken hoe ver ze kunnen gaan vooraleer ook jij hen opgeeft; 
   
• Geef je kind nooit de schuld, ook niet als hij of zij nog niet weg kan of wil van degene die hem of haar pijn doet. Slachtoffers van tienerpooiers zien zichzelf vaak niet als een slachtoffer en ze zien daardoor hun tienerpooier ook niet als dader;
   
• Vermijd dus ten alle kost een bestraffende sfeer. Ook als je kind één en ander heeft mispeuterd of heel slecht gedrag heeft vertoond. Je kind moet het gevoel hebben veilig te zijn, en vooral om beter af te zijn dan bij de tienerpooier;
   
• Eens je kind aangeeft uit het milieu te willen stappen, is steun hierbij essentieel. Een initiële periode van rust, veiligheid en herstel is van groot belang. Probeer een thuissituatie te creëren waarbij het slachtoffer op zijn of haar gemak is, waar geborgenheid benadrukt wordt. Lukt dit niet thuis, ga dan op zoek naar een andere plek. 

Onderneem actie!

• Beloof je kind niet zomaar dat je het aan niemand zult doorvertellen. Als je ernstige vermoedens hebt van een situatie van tienerpooierschap kan je dit niet zomaar voor jezelf houden en is het belangrijk dat er extra stappen ondernomen worden. Als de tienerpooier één slachtoffer maakt, maakt hij er bijna altijd meerdere en zijn er dus ook andere minderjarigen in gevaar, vandaag of in de toekomst. Zorg er wel voor dat in alle stappen die je onderneemt, je kind je kan blijven vertrouwen. Een open en transparante communicatie over alle stappen die je gaat ondernemen en waarom zijn hierbij heel belangrijk;
   
• Zoek zelf hulp. Je kan naar Child Focus bellen, via het gratis noodnummer 116 000 of je kan ook mailen. Hier kan je, helemaal anoniem als je dat wil, je bezorgdheden kwijt. Child Focus zal dan alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat de informatie op de juiste plaats terecht komt, dat het slachtoffer geholpen wordt en de dader gevat. Door Child Focus te bellen, contacteer je dus ook indirect de politie;
   
• Je kan natuurlijk ook altijd zelf naar de politie stappen. Ga naar je lokaal politiekantoor, zij maken een pv op van je verhaal en lichten het parket in om te bekijken hoe de zaak verder behandeld moet worden. Stap naar de politie met zoveel mogelijk informatie;
   
• Zet je kind niet onder druk om aangifte te doen. Slachtoffers hebben vaak schrik van hun tienerpooier of hebben er nog heel lang een emotionele band mee. Begrijp dat de context van dit fenomeen het ontzettend moeilijk maakt voor een slachtoffer om de tienerpooier aan te geven. Aangifte doen is voor hem of haar dan ook allesbehalve makkelijk. Sta je kind dan ook zo goed mogelijk bij, help en ondersteun zo goed als je kan.